కంచు కంఠం జగ్గయ్య
కొంగర జగ్గయ్య (31 డిసెంబర్ 1926 - 5 ఆగష్టు 2004) ఒక భారతీయ చలనచిత్ర నటుడు, సాహిత్యవేత్త, పాత్రికేయుడు, గీత రచయిత, డబ్బింగ్ కళాకారుడు, రాజకీయ నాయకుడు, ప్రధానంగా తెలుగు సినిమా మరియు తెలుగు థియేటర్‌లో తన రచనలకు ప్రసిద్ధి చెందాడు. భారతీయ సినిమా అత్యుత్తమ పద్ధతి గల నటులలో ఒకరిగా ఆయనకు ఇండస్ట్రీలో ప్రత్యేకమైన స్థానం ఉంది. ఆయన గంభీరమైన గాత్రానికి కంచు కంఠం జగ్గయ్య (తెలుగు జనం) అని పిలుస్తారు.
చలన చిత్ర జీవితంలో మ్యాట్నీ ఐడల్‌గా నలభై సంవత్సరాల పాటు సాగిన ఆయన ఎనభై చిత్రాలలో ప్రధాన నటుడిగా, విభిన్న శైలులలో ప్రధాన ప్రతినాయకుడిగా నటించాడు. తన కెరీర్ ప్రారంభంలో అతను దొంగ రాముడు (1955) వంటి సినిమాల్లో అద్భుతమైన పాత్రలను పోషించాడు. ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియా ఆర్కైవ్ చేసింది. బంగారు పాప (1954), అర్ధాంగి (1955), ఈడి నిజం (1956), తోడి కోడళ్లు (1957), డా. చక్రవర్తి (1964), అంతస్తులు (1965), కేన్స్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్‌లో మేఘసందేశం (1982), మరియు సీతాకోక చిలుక (1981) వంటి చిత్రాల్లో జగ్గయ్య కన్పించారు. అవన్నీ తెలుగులో ఉత్తమ చలనచిత్రాలు గా జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డును గెలుచుకున్నాయి.
1962లో ఆయన సాల్ట్ మార్చ్ ఆధారంగా రాజకీయ డ్రామా చిత్రం ;పదండి ముందుకు'కు సహ-నిర్మాతగా వ్యవహరించడమే కాకుండా అందులో నటించాడు. ఈ చిత్రం ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ ఆఫ్ ఇండియా, తాష్కెంట్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్‌లో ప్రదర్శించబడింది. 5వ మాస్కో ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్‌లో ప్రత్యేక ప్రస్తావన వచ్చింది. క్యారెక్టర్ నటుడిగా వెలుగు నీడలు (1961), చిట్టి తమ్ముడు (1962), ఆరాధన (1962), ఆత్మ బలం (1964), సుమంగళి (1965), గుడి గంటలు (1965) వంటి ప్రముఖ చిత్రాలలో తన నటనకు విమర్శకుల ప్రశంసలు అందుకున్నారు. నవ రాత్రి (1966), ఆమె ఎవరు? (1966), ఆస్తిపరులు (1966), జరిగిన కథ (1969), బాల మిత్రుల కథ (1972), బడి పంతులు (1972), భార్య బిడ్డలు (1972), దేవుడు చేసిన మనుషులు (1973) ఆయన నటించిన బ్లాక్ బస్టర్ చిత్రాలు. అల్లూరి సీతా రామరాజు (1974) జీవిత చరిత్ర చిత్రంలో బ్రిటీష్ అధికారి రూథర్‌ ఫోర్డ్ పాత్రను పోషించాడు. హాజియోగ్రాఫికల్ చిత్రం కరుణామయుడు (1978)లో పోంటియస్ పిలేట్‌గా నటించాడు. ఆ తర్వాత అతను వేట (1986), చంటబ్బాయి (1986), పశివాడి ప్రాణం (1987), మరియు ధర్మ క్షేత్రం (1992) వంటి చిత్రాల్లోనూ కనిపించాడు.
ఈ చిత్రాలలో కొన్నింటిలో తన నటనకు గానూ జగ్గయ్య ఉత్తమ నటుడిగా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర నంది అవార్డును గెలుచుకున్నాడు. తమిళనాడు రాష్ట్రానికి చెందిన కలైమామణి పురస్కారాన్ని అందుకున్న ఆయనను భారత ప్రభుత్వం 1992లో భారతీయ సినిమాకు ఆయన చేసిన సేవలకు పద్మభూషణ్‌తో సత్కరించింది.